Bir faaliyeti gerçekleştirmek veya faaliyet aracı olarak kullanılan aletler için ile hali kullanılır. Alet, faaliyet aracı ile halindedir. ЧЕМ? sorusuna cevap verir.
Örnek:
Tekil
-нож
Я режу хлеб ножом (чем ?)
Çoğul
-ножницы
Я режу бумагу ножницАМИ (чем ?)
İLE HALİNDEKİ İSİMLERİN TAKILARI
Tekil
-ОМ
-ОМ takısı alanlar erkek cins sessizle biten isimler , orta cins -O ile biten isimlerdir.
Örnek:
Нож = режу ножОМ
МылО= Мою мылОМ
-ЕМ takısı alanlar erkek cins -Ь ile biten isimler , orta cins -Е ile biten isimlerdir.
Циркуль = черчу ЦиркульЕМ
Полетенце = Вытираю ПолетенцЕМ
-ОЙ takısı alanlar erkek ve dişi cins -А ile biten isimlerdir.
Щётка = Чищу ЩёткОЙ
Щётка = Чищу ЩёткОЙ
-ЕЙ takısını alanlar, erkek ve dişi cins -Я ile biten isimlerdir.
ЗемлЯ = Засыпаю землЕЙ
- Ю takısı alanlar dişi cinsi -Ь ile biten isimlerdir.
КистЬ= Работаю КистЬЮ
ÇOĞUL
-АМИ
-АМИ takısı alan isimler erkek cins sessizle bitenler, orta cins -O ve -E ile bitenler , dişi cins -A ile bitenlerdir.
-ножАМИ
-ЯМИ
-ЯМИ takısı alan isimler erkek cins -Ь ile bitenler, orta cins -E ile bitenler, dişi cins -Я ve -Ь ile bitenlerdir.
КистЬ- КистЯМИ
БЫТЬ VE ЯВЛЯТЬСЯ FİİLLERİNİN İLE HALİ İLE KULLANILMASI
Быть fiili şimdiki zamanda kullanılmaz. Yazı dilinde Являться fiili kullanılır, isim gerektirir ve geçmiş ve gelecek zamanda çok az kullanılır.
Aşağıdaki fiilerden sonra ile hali kullanılır.
Быть Казаться
Являться Оказаться КЕМ ? ЧЕМ ?
Становиться - стать Показаться
называться Считатся
İle hali görev, memuriyet durumu ifade eden fiillerde , birini (КОГО ? )bir işle КЕМ ? görevlendirmekte, meslek ifade eden fiillerde, yönetmek, kullanmak ifade eden fiillerde, bir eylemin veya onu gerçekleştiren aletin belirtilmesi gibi durumlarda kullanılır.
Örnekler :
катя работает врачом. (кем?)
я наслаждаюсь музыкой.
Археолог занимается раскопками.
Генерал командует парадом
-ile hali zaman kalıplarında kullanılır.
örnek: Прохладным вечером мы гулаем в парке.
-ile hali eylemin biçimi ve tarzında kullanılır.
örnek: она говорит тихим голосом.
-İLE HALİNİN DÖNÜŞLÜ CÜMLEDE KULLANILMASI
Normal hareketin dönüşlü yapılması:
a- Geçişli sürekli fiil yerine aynı fiili -СЯ takılı dönüşlü olarak kullanılır.
b- Dolaysız tümleç özne olur.
c- Faaliyet gösteren kişiyi belirten özne -ile halinde kullanılır.
Örnek: Аспирант проводит исследования. = Исследования проводятся аспирантом.
EDATLARLA İLE HALİ
BİRLİKTELİK GÖSTEREN İLE HALİ
C EDATI
Birliktelik ifade etmek için -C edatı kullanılır.
Я переписываюсь с друзьями.
С edatı ile birlikte kullanılan fiiller:
беседовать
Встречаться - Встретиться
Договариваться - Договарится
Здороватья - Поздороватья
Знакомиться - Познакомиться
Мириться - Помириться
Разговаривать
Советоваться - Посоветоваться
Ссориться - Поссориться
С edatlı isimler olayı izleyenlerin durumlarını gösterebilir. ( как ? sorusuna yanıt verir. )
YER BELİRTEN İLE HALİ
Edatlar: НАД, ЗА , МЕЖДУ , ПОД, ПЕРЕД (Yer belirtir ve ГДЕ ? sorusuna cevap verir.
Örnek : Дерево растёт перед домом.
За ve Под edatları -i halinde kullanıldığında hareketin belirlenmiş yönde yapıldığını gösterir ve КУДА ? sorusuna cevap verir. İle halinde kullanıldığında ise hareket yerini belirtir ve ГДЕ ? sorusuna cevap verir.
-C edatıyla -in halinde isimlerle bir yüzeyden ayrılmak, uzaklaşmak ifade ederken kullanılır ile halinde ise birlikte olmayı ifade ederken kullanılır.
ЗемлЯ = Засыпаю землЕЙ
- Ю takısı alanlar dişi cinsi -Ь ile biten isimlerdir.
КистЬ= Работаю КистЬЮ
ÇOĞUL
-АМИ
-АМИ takısı alan isimler erkek cins sessizle bitenler, orta cins -O ve -E ile bitenler , dişi cins -A ile bitenlerdir.
-ножАМИ
-ЯМИ
-ЯМИ takısı alan isimler erkek cins -Ь ile bitenler, orta cins -E ile bitenler, dişi cins -Я ve -Ь ile bitenlerdir.
КистЬ- КистЯМИ
БЫТЬ VE ЯВЛЯТЬСЯ FİİLLERİNİN İLE HALİ İLE KULLANILMASI
Быть fiili şimdiki zamanda kullanılmaz. Yazı dilinde Являться fiili kullanılır, isim gerektirir ve geçmiş ve gelecek zamanda çok az kullanılır.
Aşağıdaki fiilerden sonra ile hali kullanılır.
Быть Казаться
Являться Оказаться КЕМ ? ЧЕМ ?
Становиться - стать Показаться
называться Считатся
İle hali görev, memuriyet durumu ifade eden fiillerde , birini (КОГО ? )bir işle КЕМ ? görevlendirmekte, meslek ifade eden fiillerde, yönetmek, kullanmak ifade eden fiillerde, bir eylemin veya onu gerçekleştiren aletin belirtilmesi gibi durumlarda kullanılır.
Örnekler :
катя работает врачом. (кем?)
я наслаждаюсь музыкой.
Археолог занимается раскопками.
Генерал командует парадом
-ile hali zaman kalıplarında kullanılır.
örnek: Прохладным вечером мы гулаем в парке.
-ile hali eylemin biçimi ve tarzında kullanılır.
örnek: она говорит тихим голосом.
-İLE HALİNİN DÖNÜŞLÜ CÜMLEDE KULLANILMASI
Normal hareketin dönüşlü yapılması:
a- Geçişli sürekli fiil yerine aynı fiili -СЯ takılı dönüşlü olarak kullanılır.
b- Dolaysız tümleç özne olur.
c- Faaliyet gösteren kişiyi belirten özne -ile halinde kullanılır.
Örnek: Аспирант проводит исследования. = Исследования проводятся аспирантом.
EDATLARLA İLE HALİ
BİRLİKTELİK GÖSTEREN İLE HALİ
C EDATI
Birliktelik ifade etmek için -C edatı kullanılır.
Я переписываюсь с друзьями.
С edatı ile birlikte kullanılan fiiller:
беседовать
Встречаться - Встретиться
Договариваться - Договарится
Здороватья - Поздороватья
Знакомиться - Познакомиться
Мириться - Помириться
Разговаривать
Советоваться - Посоветоваться
Ссориться - Поссориться
С edatlı isimler olayı izleyenlerin durumlarını gösterebilir. ( как ? sorusuna yanıt verir. )
YER BELİRTEN İLE HALİ
Edatlar: НАД, ЗА , МЕЖДУ , ПОД, ПЕРЕД (Yer belirtir ve ГДЕ ? sorusuna cevap verir.
Örnek : Дерево растёт перед домом.
За ve Под edatları -i halinde kullanıldığında hareketin belirlenmiş yönde yapıldığını gösterir ve КУДА ? sorusuna cevap verir. İle halinde kullanıldığında ise hareket yerini belirtir ve ГДЕ ? sorusuna cevap verir.
-C edatıyla -in halinde isimlerle bir yüzeyden ayrılmak, uzaklaşmak ifade ederken kullanılır ile halinde ise birlikte olmayı ifade ederken kullanılır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder