İSMİN HALLERİ (padejler )

                                                         

Rusça'da 6 hal vardır. Diğer adıyla bunlara padejler denir. Padejler Rus gramerinin en önemli konusudur. Bu dil padejler üzerine kurulmuş bir dil bile diyebiliriz

1- Yalın hal: Именительный Падеж

2- i- hali : Винительный Падеж

3- in  hali : Родительный Падеж

4- -e hali : Дательный Падеж

5- ile hali :Творительный Падеж

6- de hali ( edatlı hal ) : Предложный Падеж 

Örnek: 

yalın hal: ИВАН СТУДЕНТ 

i hali:  АННА ВСТРЕЧАЕТ ИВАНА 

in hali: АННА СЕСТРА ИВАНА

-e hali: АННА ДАЁТ ИВАНУ

ile hali:  АННА ГОРДИТСЯ ИВАНОМ

-de hali : yalnızca edatlarla birlikte kullanılır.

                           Bir çok durumda isimlerin hali edatlara göre değişir.

Yalın hal edatlarla birlikte kullanılmaz. 

- i hali  АННА СМОТРИТ НА ИВАНА

-in hali АННА ПОЛУЧИЛА ПОДАРОК ОТ ИВАНА

-e hali АННА ПОДХОДИТ К ИВАНУ

- ile hali АННА РАЗГОВАРИВАЕТ С ИВАНОМ

-de hali АННА ДУМАЕТ ОБ ИВАНЕ

isimlerin yalın hali asla edatlarla kullanılmaz. - de hali ise her zaman edatlarla kullanılır. Diğer haller edatlı veya edatsız kullanılabilir.

İsimlerin Çoğulları

Rusça'da isimlerin çoğul oluşu sonuna bakılarak anlaşılır.
Kalın sessizle biten erkek cins ve -A ile biten dişi cins isimler çoğulda -Ы harfini alırlar.

Tekil: СТОЛ Çoğul: СТОЛЫ

Tekil: КАРТИНА Çoğul:  КАРТИНЫ

-Ь -И -Я -ИЯ  ile biten isimler çoğulda  -И takısı alırlar.
РУБЛЬ/РУБЛЬИ
ДВЕРЬ/ ДВЕРИ
ТРАМВАЙ/ ТВАМВАИ

Birkaç erkek cins isim çoğulda son hecedeki (O E ) kaybederler.
угол /углы 
К Г Х Ч Щ Ж Ш den sonra -Ы değil -И takısı alır.

Örnek:
МАЛЬЧИК/ МАЛЬЧИКИ
МЯЧ/ МЯЧИ
Ж ve Ш den sonra И Ы olarak telaffuz edilir. 
Orta cins isimlerin çoğulda alacakları takılar son harflerine göre değişirler.
-О ile biten isimler -А takısını alırlar.
-Е ile biten isimler -Я takısını alırlar.
-МЯ ile biten isimler -ЕНА takısını alırlar.

Örnek: ОКНО   ОКНА
МОРЕ МОРЯ
ЗНАМЯ ЗНАМЁНА

İSİMLERİN ÇOĞULLARINDA İSTİSNANLAR
Bazı erkek ve dişi cins isimler -А veya -Я takılarını alırlar.
TEKİL                     ÇOĞUL
ГЛАЗ                       ГЛАЗА
НОМЕР                 НОМЕРА
ЯКОРЬ                   ЯКОРЯ

İnsanı tanımlayan -  АНИН -ЯНИН ile biten isimler, çoğulda -АНЕ, - ЯНЕ takısını alırlar.
Örnek: АНГЛИЧАНИН    АНГЛИЯАНЕ

Bazı isimlerin çoğulları şu şekilde yapılır.
мать  и дочь 
татери и дочери 
человек / люди 
цветок / цветы 

Rusça İsimlerin Cinsleri

Rus dilinde canlı varlıkları, eşyaları, olayları ve soyut kavramları ifade etmek için erkek, dişi ve orta cins isimler kullanılır. İsimlerin cinsi son harfe göre belirlenir.

Erkek cins:  дом, трамвай
Dişi Cins : -а -я -ия ile biter. Örneğin; картина, семья
Orta cins: -о -е -ие biten письмо, платье

- Ь BİTEN KELİMELER ERİL CİNSTİR

Erkek cins: словарь
Dişi cins: тетрадь

Sessiz harflerle ve 'й' ile biten isimler her zaman erkek cinstir. (küçük bir grup erkek cinsteki isimler istisnadır. )

Örnek: мальчик карандаш, мчя, стол, музей vb

-А -Я -ИЯ İLE BİTEN İSİMLER DİŞİ CİNSTİR.

Örnek: доска, звезда, луна, книга vb

-О- Е -ИЕ -МЯ İLE BİTEN İSİMLER HER ZAMAN ORTA CİNSTİR.

окно, письмо, дерево, солнце, море vb

-ь İLE BİTEN İSİMLERİN BİR KISMI ERKEK CİNSTİR.

(bunların çoğu -тель soneki ile biter)

учитель, кремль, лагерь vb

-ь İLE BİTEN İSİMLERİN BİR KISMI DİŞİ CİNSTİR.

мать дверь тетрадь vb

 CANLI VARLIKLARIN İSİMLERİNİN CİNSLERİ

Canlı varlıkları ifade eden isimler yalnızca erkek veya dişi cins olabilirler.
Yavru çocuk ifade eden, sonekleri ve bitimleri -енок -онок isimler doğal cinsinden bağımsız, her zaman erkek cinsindendir: телЁНОК, ребЁНОК

Zamirlerin ve sıfatların cinsi, birlikte kullanılan önlerindeki isimlerin cinslerine bağlıdır.

ЕТОТ МАЛЕНЬКИЙ МАЛЬЧИК
ЕТА МАЛЕНЬКАЯ ДЕВОЧКА
ЕТО МАЛЕНЬКОЕ ДЕРЕВО

Şu kelimeler bu kuralın dışındadır: дитя животное -orta cinstir.

MESLEK İFADE EDEN İSİMLERİN CİNSİ

Meslek ifade eden isimler, meslek sahibinin cinsiyetine göre erkek veya dişi cinsindedir.
учитель - учительница

YABANCI DİLLERDEN GEÇEN İSİMLERİN CİNSİ

Yabancı dilden geçen isimlerin çoğu Rusça için uygun olmayan soneklere sahiptirler.