20 Eylül 2014 Cumartesi

-İN HALİ

-İn hali ilişki ve sahiplik ifade eder. -İn halinin diğer adı родительный падеж'dir. 
-Eşyanın sahibini, sahip olanın adını belirtiyorsak sahip olan kişi -in halinde kullanılır. Bu durumda - in halinde ЧЕЙ ?, ЧЬЁ ?, ЧЬИ ? (кого?) sorularına cevap verir.

-İN HALİNDE İSİMLERİN TAKILARI
Erkek ve orta cinste son ekleri -А ve -Я olur. 
Örnek:
Студент = книга студента
герой = орден героя
озеро = берег озера
Dişi cinste ise son ekler -Ы ve -И  'dir.
Örnek:
Анна = книга анны
песня = слова песни

Erkek cins kalın sessizle ve orta cins -O ile biten isimler -A takısını alırlar.
Erkek cins -И ve -Ь , orta cins -E ve -ИE ile biren isimler -Я takısını alırlar.
Erkek ve dişi cins -A ile biten isimler -Ы takısını alırlar.
Dişi cins -Я ve Я ile bitenler ve erkek cins -Я ile biten isimler -И takısını alırlar.
-Erkek cins bazı isimlerde gövdenin son hecesindeki sesli harfi kaybeder. Bu harfler -O ve -E harfleridir. Örnek : угол = угла , отец = отца
ÇOĞUL İSİMLERİN -İN HALİ
Erkek cins örneği:
Студетнт = тетради студетнов
Герой = портреты героев
Писатель = книги писателей
Orta cins örneği:
Озеро = берега озёр
Море = берега морей
здание = силуэты зданий
Dişi Cins örneği :
Студетнтка = студенток -
песня = песен 
тетрадь = тетрадей 
-İn halinin takıları 
- Erkek cins sessiz ile bütün isimler -ОВ takısını alırlar.
-Erkek cins -Й ile biten isimler -ЕВ takısını alırlar.
-ЕЙ takısını alan isimler şöyledir:
Erkek cins - Ь ile biten ve ж, ч, ш,щ sessizlerle bitenler,
orta cins -E ile bitenler,
dişi cins -Ь ile bitenler.
takı almayan sondaki harfi atan isimler isimler: 
orta cins -O ile bitenler,
dişi cins -A ve -Я ile bitenler.
takı almayan ve değişmeyen isimler:
orta cins -ИЕ  ile biten isimler,
dişi cins -ИЯ ile biten isimler.
-Я ile biten isimlerin son sessiz harfinin yumuşaklığı -Ь ile belirtilir.
ÖLÇÜ VE MİKTARLARIN -İN HALİ İLE KULLANILMASI
Bütünün bir parçası
кусок хлеба
четверть круга
Bir şeyin belirli bir miktarı
бутылка воды
метр ткани
Двести граммов масла
Много, мало, сколько, несколько kelimeleriyle miktar belirtirken:
несколько яблок
много слив
Birden fazla eşya ve kişilerin tam sayısı:
один рубль (час, день, год )одна копейка (минута, неделя )
два рубля (часа, дня, года) две копейки (минуты, недели)
пять рублей (часов, дней, лет) пять копеек (минут, недель)
ZAMANIN -İN HALİ İLE KULLANILMASI
Какое сегодня число ? - Сегодня первое июня.
Когда вы родились ? - Я родился первого июня.
Какое сегодня (завтра) число ? sorusuna cevap verilirken sıra sayı sıfatı orta cinste ve yalın halde kullanılır. Yıl ve ay isimleri ise -in halinde kullanılır.
  -Olayın Tam Tarihi-
когда вы уезжаите ?
- Мы уезжаем пятого апреля.
КОГДА ? sorusuna yanıt verirken tarihin tüm kelimeleri, gün, ay ve yıl -in halinde kullanılır. Ayrıca tam tarih belirtilirken, tarih edatsız kullanılır.
             -İN HALİNDE ÇOĞUL İSİMLERDE KAÇAK SESLİ HARFLER
Örnek:
Одна сумка = много сумок
Одна девушка = группа девушек
Одна писмо = много писем
-A ile biten dişi cins isimlerin büyük kısmında son sesli harfin önünde -K soneki bulunur.
Örnek : сумка, чашка. Çoğul halde bu isimler bitimlerini kaybederler ve daha kolay telaffuz için son hecedeki sessizler arasına -O konulur. Yumuşak ve hışırtılı sessizlerden sonra ise -E konulur.
Örnek чашка- чашек
Kaçak sesliler -E ve -O- (O sadece Г ve K 'dan sonra ) orta cins isimlerde de kullanılmaktadır.
Örnek : Окно= Окон 
чило = чисел
ERKEK CİNS ÇOĞUL İSİMLERİN -İN HALİNİN YAPILIŞINDA BAZI ÖZELLİKLER
Erkek cinste bazı çoğul isimler değişmeden kullanılırlar.
Örnekler:
человек
солдат
партизан
грузин
чулок
сапог
ботинок
глаз
раз
i hali ile -in hali arasındaki farkı şöyle ayırabiliriz;
Просить, хотеть, требовать, искать, ждать fiillerinden sonra eğer soyut veya belirsiz bir nesneden konuşuluyorsa, onu ifade eden isim -in halindedir.
Eğer belirli bir şahıs ve nesne söz konusu ise, bu gösteren i halindedir.

       YOKLUK BİLDİRİRKEN -İN HALİ
НЕТ, НЕ БЫЛО, НЕ БУДЕТ 'ten sonra -in hali kullanılır.
Örnek:
И.п                                                Р.п
У меня есть сестра.                  У меня нет сестры.
У меня сегодня будут гости.    У меня сегодня  не будет гостей.
Eğer belirli şahıs veya cisimden söz ediliyorsa bu -i halidir ancak soyut veya belirsiz bir cisimden bahsediliyorsa bu -in halindedir.
Ayrıca karşılaştırma yapılırken de -in hali kullanılır.
Örnek:
Эта собака больше кошки.

      EDATLARLA -İN HALİ
Yer gösterirken in hali
Pek çok edat in halinde isimlerle kullanılır. Bunların bir çoğu cismin veya şahsın bulunduğu olayın gerçekleştiği yeri ifade eder Bu edatlar ГДЕ ? sorusuna cevap verirler.

У , ОКОЛО, НЕДАЛЕКО, ОТ, ПОЗАЛИ, НАПРОТИВ, ПОСРЕДИ
Örnekler:
У ДОМА
ОКОЛО ДОМА
-İn halini gerektiren bazı edatlar, hareketin yerini belirtmek için kullanılır: МИМО, ВДОЛЬ, ДО.
Örnek:
Я прошел мимо магазина.
Hareketin başlangıç noktasını belirtmek için hareket öncesi şahsın veya cismin bulunduğu yere bağlı olarak farklı edatlar kullanılır. Bu edatlarla kullanılan isimler ОТКУДА? sorusuna yanıt verir.
Yer ve hareket başlangıç noktasını gösteren edatlar
У, ОТ, НА, С, В, ИЗ, ЗА, ИЗ-ЗА

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder